Harun YILMAZER

Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu (TİSK), işsizlik oranının 2010 yılında yüzde 16’lara yükselmesini beklediğini açıkladı. TİSK, Orta Vadeli Program hedeflerinin Türkiye için zayıf büyüme oranları öngörmesi dolayısıyla kriz öncesinde yüzde 10 olan işsizlik oranı muhtemelen gelecekte yüzde 16-17 bandında süreklilik kazanabileceğine dikkat çekti.

TİSK’in yayınladığı Son Bir Yılda İşgücü Piyasası’ndaki Gelişmeler Bülteni’ne göre işsizlik oranının 2010 yılında yüzde 16’lara yükselmesi bekleniyor. Son açıklanan verilerde, işsizlikteki azalış eğiliminin daha ziyade tarım sektöründeki mevsimlik çalışmaların ve bir miktar da KDV-ÖTV indirimlerinin etkisini taşıdığı belirtilerek, imalat sanayii kapasite kullanım oranının 2009 Eylül ayında da yükselmemesi bu görüşü desteklediği vurgulanıyor.

Ekonominin ve istihdamın lokomotifi olan sanayi sektöründe maliyet artışları toparlanmanın önüne geçtiğinin altı çiziliyor. TİSK’in bülteninde bu çerçevede Orta Vadeli Program hedeflerinin Türkiye için zayıf büyüme oranları öngörmesi dolayısıyla kriz öncesinde yüzde 10 olan işsizlik oranının muhtemelen gelecekte yüzde 16-17 bandında süreklilik kazanabileceğine dikkat çekiliyor. İşsizlik oranlarındaki artışta, Türkiye’nin gelişmiş ülkelerden daha iyi durumda olduğu belirtilerken, gelişmekte olan ülkelerden daha kötü olunduğu vurgulanıyor.

---------------------------------------------------------------------
2009 da ise;

Türkiye İstatistik Kurumu(TÜİK), 2009 yılının işsizlik oranının yüzde 14 olduğunu açıkladı. 2009 yılında Türkiye genelinde işsiz sayısı bir önceki yıla göre 860 bin kişi artarak 3 milyon 471 bin kişiye yükseldi. İşsizlik oranı bir önceki yıla göre 3 puanlık arttı.Kentsel yerlerde işsizlik oranı 3,8 puanlık artışla yüzde 16,6, kırsal yerlerde ise 1,7 puanlık artışla yüzde 8,9 oldu. Orta Vadeli Ekonomik Program`da yüzde 14,8 olarak hesaplanan işsizliğin, 0,8 puan düşük çıkmasında son aylardaki toparlanmanın etkisi oldu.

İSTİHDAM YARATAN EN ÖNEMLİ SEKTÖR TARIM OLDU

Tarım sektörü erkekler ve kadınlar açısından istihdam yaratan en önemli sektör oldu. Sanayi sektöründeki istihdam daralması ise 381 bin kişi- erkekler açısından 391 bin kişi- seviyesine kadar tırmandı. Toplam istihdam açısından değerlendirildiğinde ise sanayi sektörü hariç olmak üzere tüm sektörlerin artırıcı yönde etki ettiği görüldü.

İMALAT SANAYİNDE İSTİHDAM AZALIŞI 335 BİN KİŞİYE ULAŞTI

Nitelik gerektiren imalat sanayinde istihdam azalışı 335 bin kişiye ulaştı. Mali kurumlar alt sektörü ile inşaat sektörü istihdam yaratmış, ancak yaz döneminde istihdam yaratması beklenen toptan ve perakende ticaret, lokanta ve oteller ile ulaştırma, haberleşme ve depolama alt sektörlerindeki istihdam daraldı. İmalat sanayii istihdamının yıllık azalış oranı yüzde 10’dan yüzde 8’e inmekle birlikte, halen çok yüksek düzeyde seyretti.

SANAYİDEKİ İŞSİZLERN PAYI YÜZDE 23.8’E ÇIKTI

Temmuz 2008-Temmuz 2009 döneminde iş arayanların sayısı 842 bin kişilik bir artış göstererek, 3 milyon 267 bin kişiye yükseldi. Buna paralel olarak işsizlik oranı da geçen yıla göre 2.9 puanlık bir artış kaydederek yüzde 12.8’e çıktı. İşsizlikteki artışın sektörel kaynakları incelendiğinde, Temmuz ayı itibariyle hizmetler, sanayi ve inşaat sektörlerinin temel kaynaklar olduğu görüldü. Tarım sektöründen 62 bin kişilik bir çözülme olurken, İş aramaya başlayan ilave 842 bin kişiden, 374 bini daha önce hizmetler sektöründe, 321 bini ise sanayi sektöründe çalıştığı tespit edildi. 104 bin işsiz ise inşaat sektöründe çalışırken işsiz kaldı. Kriz sürecinde inşaat sektöründen başlayan işsizlik artışı, sanayi ve hizmetler sektörlerine de yayılmış ve son aylarda etkisini en fazla sanayide gösterdi. İşsizlikte en yüksek artış oranı sanayide oldu. Sanayinin işsizler içindeki payı yüzde 18.8’den yüzde 23.8’e çıktı.

İŞGÜCÜ PİYASASINDA ANA DEĞİŞİM EKSENLERİ

2009 Temmuz ayı itibariyle TÜİK Hanehalkı İşgücü Araştırması sonuçları, İŞKUR’un derlediği işsizlik ödeneğine başvuranların sayısındaki gelişmeler, kısa vadeli istihdam beklentilerine yönelik olarak yapılan anketlerin sonuçları ve küresel işgücü piyasalarındaki değişime dair ILO verileri birlikte değerlendirildiğinde, son bir yıllık dönemde işgücü piyasasında ön plana çıkan temel sonuçlar ve ana değişim eksenleri aşağıdaki şekilde özetlendi:

-İşsizlikteki hızlı yükselme eğilimi 2009 Mayıs-Temmuz sürecinde zayıfladı.
-İşsizlik oranı 2009 Temmuz döneminde bir yıl önceye göre hala 2.9 puan yüksek.
-2009’un ilk 7 ayında aylık ortalama işsizlik artışı 1 milyon 101 bin kişi oldu. Toplam işsiz sayısı 3 milyon 267 bin kişidir.
-İşsizlikteki azalış eğilimi, daha ziyade tarım sektöründeki mevsimlik çalışmaların ve bir miktar da KDV-ÖTV indirimlerinin etkisini taşıdı.
-İmalat sanayii kapasite kullanım oranının 2009 Eylül ayında da yükselmemesi bu görüşü destekledi.
-Ekonominin ve istihdamın lokomotifi olan sanayi sektöründe maliyet artışları toparlanmanın önüne geçti.
-Bu şartlarda işsizlik oranının 2010 yılında yüzde 16’lara yükselmesi beklenmekte. Orta Vadeli Program hedeflerinin Türkiye için zayıf büyüme oranları öngörmesi dolayısıyla kriz öncesinde yüzde 10 olan işsizlik oranı muhtemelen gelecekte yüzde 16-17 bandında süreklilik kazanabilecek.